Hervorming van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek: wat kmo's en zelfstandigen moeten weten om hun activiteit te beschermen

Gemiddelde leestijd: 4 tot 6 minuten

Sinds 1 januari 2025 wijzigt de hervorming van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek de regels met betrekking tot de buitencontractuele aansprakelijkheid. Deze hervorming brengt ingrijpende veranderingen met zich mee die rechtstreeks van invloed zijn op onderaannemers, consultants, kmo-zaakvoerders en managementvennootschappen.

Het is essentieel om de veranderingen te begrijpen om uw contracten aan te passen en uzelf optimaal te beschermen.

Wat verandert er met de hervorming van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek

Aanvankelijk, vóór de hervorming, was de Belgische rechtsleer gestructureerd op basis van 2 principes:

Geen samenloop tussen contractpartijen

De quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent (dus de bestuurders, de onderaannemers, de onafhankelijke leveranciers, de werknemers, enz.)

Het eerste principe verbood de verschillende contractpartijen om vorderingen in buitencontractuele aansprakelijkheid in te stellen voor schade veroorzaakt door een contractbreuk.

Het tweede principe maakte het mogelijk om te voorkomen dat uitvoeringsagenten rechtstreeks vervolgd werden, zelfs in geval van contractuele wanprestatie, behalve in het geval van ernstige fout, zoals criminele activiteit. Deze bescherming verhinderde de schuldeiser om deze agenten rechtstreeks aan te klagen en beperkte zijn mogelijkheid om schadevergoeding te vorderen.

De contractuele aansprakelijkheid en de buitencontractuele aansprakelijkheid:

Ter herinnering, de burgerlijke aansprakelijkheid berust op het principe om de aan derden veroorzaakte schade te herstellen. En daarvoor zijn er 2 categorieën van aansprakelijkheid:

Contractuele aansprakelijkheid: die van toepassing is wanneer een van beide partijen van een contract zijn verplichtingen niet nakomt.

Buitencontractuele aansprakelijkheid: wanneer een fout wordt begaan die gevolgen heeft, maar die buiten de schriftelijke overeenkomst valt (dus wanneer er geen contract is). Als bijvoorbeeld iemand uitglijdt op de natte vloer van uw onderneming, kan uw onderneming, zelfs zonder contract, aansprakelijk worden gesteld. Als er bijvoorbeeld geen waarschuwingsbord was.

Wat de hervorming concreet verandert voor kmo's en zelfstandigen

Vroeger sloot de rechtspraak de buitencontractuele aansprakelijkheid uit wanneer er een contract bestond tussen twee partijen. Voortaan:

In geval van een geschil zal een partij een beroep kunnen doen op ofwel de contractuele aansprakelijkheid, ofwel de buitencontractuele aansprakelijkheid.

Dit geldt voor alle contracten, zelfs die ondertekend zijn vóór 1 januari 2025, vanaf het moment dat de feiten zich voordoen na deze datum.

De gevolgen voor zelfstandigen en kmo's

De impact op onderaannemers en consultants

Vóór de hervorming van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek kon een onderaannemer die een fout beging in het kader van een opdracht voor een onderneming niet aansprakelijk worden gesteld en kon alleen de aansprakelijkheid van de onderneming in het gedrang komen. Als bijvoorbeeld een renovatiebedrijf een beroep deed op een loodgieter en deze een fout maakte, kon de klant enkel het bedrijf aanklagen.

Voortaan zal een klant kunnen kiezen om het bedrijf aan te klagen (in ons voorbeeld, het renovatiebedrijf), ofwel rechtstreeks de onderaannemer die verantwoordelijk is voor de fout (de loodgieter).

De impact op de bestuurders

Deze hervorming schrapt ook de relatieve immuniteit van de natuurlijke persoon achter een vennootschap. De bestuurder genoot immers een juridische bescherming waardoor alleen zijn vennootschap hem kon vervolgen in geval van een fout in verband met de uitvoering van een contract of een beheerfout.

Nu kan een klant niet alleen de vennootschap aanklagen, maar ook de zaakvoerder (de natuurlijke persoon achter de vennootschap). Bestuurders kunnen echter alleen aansprakelijk worden gesteld voor fouten begaan in de uitoefening van hun functie voor zover deze fouten van buitencontractuele aard zijn.

In geval van een geschil, en alleen als de fout kan worden aangetoond, kan de aansprakelijkheid van de bestuurder in het geding komen.

Hoe uw activiteit beschermen tegen de veranderingen van de hervorming

Uw contracten en uw algemene voorwaarden aanpassen

Het is mogelijk om uw contracten te wijzigen om de hervorming niet te ondergaan. U kunt:

Aansprakelijkheidsbeperkende clausules toevoegen in uw handelscontract.

Preciseren dat de hoofdvennootschap alleen de aansprakelijkheid draagt voor bepaalde opdrachten.

Een limiet voor financiële aansprakelijkheid vastleggen om onevenredige schadevergoedingen in uw handelscontract te vermijden.

Zo kan een onderaannemer die een opdracht van 6.000 € aanvaardt, zijn aansprakelijkheid beperken tot maximaal 3.000 €, zelfs in geval van een geschil.

Als er geen specifiek contract wordt ondertekend, kunnen de algemene voorwaarden:

De buitencontractuele aansprakelijkheid van onderaannemers of zaakvoerders expliciet uitsluiten.

De grenzen van interventie en aansprakelijkheid nauwkeurig definiëren.

Een juridisch expert raadplegen

Aangezien elke situatie uniek is, wordt aanbevolen om een beroep te doen op een jurist of een advocaat om uw contracten aan te passen in functie van de hervorming.

De impact aan de kant van de verzekeraars

Ondernemingen sluiten reeds verzekeringen af zoals de beroepsaansprakelijkheidsverzekering of de exploitatieaansprakelijkheidsverzekering. Met deze hervorming vrezen sommigen een stijging van de verzekeringspremies. Maakt u zich geen zorgen, de verzekeringsmaatschappijen werken hun algemene voorwaarden bij. Het is aangewezen om uw dekkingen te controleren en aanpassingen te overwegen in functie van de nieuwe risico's.

De bedrijfsadviseurs van Yago staan tot uw beschikking om uw verzekeringscontracten te analyseren en te verifiëren dat u correct gedekt bent. Aarzel niet om een beroep te doen op een advocaat voor de elementen die geen betrekking hebben op uw verzekeringscontracten.

‍